2022-12-07
Matthew Bourne is een musicus die ervan houdt om zichzelf keer op keer uit te dagen. Hierdoor weet hij zijn onstilbare honger voor klankexperimenten te voeden. Dit heeft geleidt tot een reputatie als onvoorspelbare pianist en componist, maar ook tot samenwerkingen met een verscheidenheid aan artiesten, zoals John Zorn, Tony Bevan en Nils Frahm. Sinds hij zijn eigen studio in het landelijke Yorkshire heeft, neemt hij alle kansen beet om elk moment van inspiratie vast te leggen. Dit levert soms briljante (deel)composities op, maar soms ook hectische, onnavolgbare stukken die zelfs Bourne na beluistering niet begrijpt. Irrealis is zo’n verzameling, waarbij het muzikale avontuur wordt gezocht. Het album ontstond nadat hij een piano had geprepareerd voor een nog nader uit te brengen project van zijn vriend Glenn Armstrong. Hij had hiervoor het instrument deels anders gestemd en plaatste bewust allerlei alledaagse voorwerpen (stukjes hout, plastic, schroeven) in het klankbord, om een specifiek muzikaal karakter over te brengen. Voor het project vond hij deze opstelling niet geslaagd, maar aangezien hij een uniek instrument had gecreëerd wilde hij van deze gelegenheid gebruik maken om te improviseren. Hiervoor neemt hij als uitgangspunt zijn “first idea” , wat zoals hijzelf zegt, inhoudt "a way to describe the act of surrender by deliberate listening to whatever sound(s) arise in the first instance, intentional or otherwise”. Hij draagt elk stuk op aan iemand die hij liefheeft (gehad).
Het album opent met drie stukken, die zijn opgedragen aan musici met wie hij op weg naar het 2020 Gărâna Jazz Festival in Roemenië heeft samengespeeld: de Britse multi-instrumentalist ‘Shri’ (Siram); de Israëlische drummer/componist ‘Asaf’ (Sirkis) en de Servische pianist/componist ‘Dušan’ (Petrović). Als de composities een weerspiegeling zijn van hun karakter, dan komt de laatstgenoemde er bekaaid af: op het einde van het nummer worden heel hard, monotoon en irritant lang dezelfde tonen aangeslagen.
Dan zijn de mooiste en rustigste melodieën bewaard voor een ex-vriendin (‘Alice’) en zijn moeder (‘Jane’). Zij bieden de gewenste rustmomenten na het openingstrio van impulsieve piano-aanslagen. Met ‘Laurent’, opgedragen aan zijn zielsverwant Laurent Dehors, pakt hij de experimentele draad weer op. Hier imiteert hij op piano de speelstijl van de Franse jazzklarinet- en saxofoonspeler met wie hij zestien jaar heeft gemusiceerd. Je hoort het respect voor zijn muzikale collega bij elke toon, net als bij afsluiter ‘Armando’. Dit stuk is opgedragen aan onlangs overleden jazzpianist Armando Anthony ‘Chick’ Corea. Hier laat hij zijn bewondering horen door diens befaamde rechterhandtechniek toe te passen in een hectische willekeurige aangeslagen notenreeks.
Irrealis is in de Latijnse taal een constructie die een onwerkelijke situatie beschrijft. Dat geldt niet zozeer voor de wereld van Matthew Bourne. Deze staat dit voor instinctieve, impulsieve geluiden die bij een eerste idee opkomen, waarbij melodie of toonkleur niet ter zake doen. Deze verzameling van muzikale ideeën, die zonder enige bewerking direct zijn opgenomen, zal niet bij iedereen in de smaak vallen. Het is meer iets voor diegenen die wel eens in het hoofd van een excentrieke componist willen kijken. Wie durft?
Avalanche Kaito - Avalanche Kaito Avalanche Kaito is een trio onder aanvoering van Brusselaar Kaito Winse,...
Tato - El Mundo / Rumbason Diegenen die wel eens danslessen hebben gevolgd weten hoe een rumba klinkt....