VERSLAG: Steven Wilson - 22/05 - AFAS Live

Steven Wilson - 22/05 - AFAS Live

Je zou denken dat we in het planetarium van Artis terecht zijn gekomen als Steven Wilson de eerste tonen van ‘Objects Outlive Us’ door AFAS Live laat klinken. Zijn zevende studioalbum The Overview beslaat slechts twee nummers die tijdens de tour integraal worden gespeeld. De titel van Wilsons achtste langspeler is ontleend aan het overview effect, dat astronauten ervaren als ze vanuit de ruimte naar de aarde kijken. Tijdens deze eerste intense veertig minuten weet hij ons langzaam mee te nemen naar het oneindige, ondersteund door bijpassende visuals. We horen een begeesterde Wilson en band de muziek laag voor laag aanbrengen en afschuren, tot het contact met onze planeet weer hersteld is.

Het was voor doorgewinterde fans een welkome verrassing dat The Overview teruggrijpt naar ouder materiaal, waarop een wat rauwer proggeluid te horen is dan de laatste albums die de Britse muzikant afleverde. Een voorbeeld daarvan is The Harmony Codex, waarvan de titeltrack het openingsstuk van de tweede, reguliere set vormt. Het magische gevoel van eerder ebt iets weg en maakt plaats voor gewenning. Gelukkig is Luminol daar al snel – voor zover we daarvan kunnen spreken met een gemiddelde tracklengte van tien minuten. Hier horen we bassist Nick Beggs voor het eerst echt in zijn element en toont gitarist Randy McStine zich een waardig vervanger van Alex Hutchings.

“Is there someone here by mistake who thinks ‘Do these guys even play songs less than twenty minutes?’ You’re in luck ‘cause this next one is only four minutes.” Wilson krijgt de lachers op zijn hand als hij het melancholische ‘What Life Brings’ aankondigt. Die lach gaat over in gejoel, als hij na een anekdote over zijn eerste optreden in Nederland - te Uden - op de verrassing speelt met ‘Dislocated Day’ van Porcupine Tree. Ruim dertig jaar oud, maar de lome riffs en het wat ongepolijste geluid gaan er nog altijd in als zoete koek. Dit is de progrock waardoor Wilson zo’n grote naam in het wereldje is geworden.

De setlist blijkt goed uitgebalanceerd, want het zweet van zo-even kan opdrogen tijdens ‘Pariah’. De ballad, afkomstig van To The Bone, wordt gedragen door de prachtige stem van Ninet Tayeb, die vanavond helaas uit de computer klinkt en zichtbaar is via het scherm. Dat geldt niet voor de drone die even later uit de gitaren over ons uit wordt gestort tijdens ‘Abandoner’. Over een climax gesproken. Daaropvolgend komt het eveneens van Insurgentes afkomstige ‘Harmony Korine’. Iets toegankelijker dan de voorganger en je zou het voorzichtig een hit kunnen noemen, al is dat in de progwereld een vies woord.

“The people who came here by mistake will be very happy to hear we’re almost at the end,” deelt Wilson na ruim twee uur optreden mee. Maar niet voordat hij de band heeft geintroduceerd: “I have a rule in every band that I’ve been in. Always be the worst musician in the band, always surround yourself by people who are superior to you. And I prove to live by that rule every night.” Tijdens afsluiter ‘Vermillioncore’ – van tussendoortje 4½ - zou je hem bijna gelijk geven. Craig Blundell leidt een zoveelste groovy basloopje van Beggs in terwijl Adam Holzman even later stoïcijns als altijd het bezwerende toetsenwerk voor zijn rekening neemt. Tel daar de prachtige visuals bij op en je hebt een slotstuk om je vingers bij af te likken, of…?

“Normally artists save their hits for the encore. Like Golden Earring, they had one in the UK. But since I don’t have any of those, I can just play whatever I like.” Zo genieten we van uitsmijters ‘Ancestral’ – halló gitaarsolo – en ‘The Raven That Refused To Sing’, waarop de blootvoetse frontman nog een keer uitblinkt als zanger. Een kleine drie uur na de aftrap zit het spel er dan echt op. Het is het einde van een avond waarin Wilson ons alle hoeken van zijn muzikale ring heeft laten zien. Vergelijkingen liggen altijd op de loer, maar de Engelsman heeft zijn inspiraties gebruikt om een eigen wereld te creëren. We richten ons op en applaudisseren, wetende dat we getuige zijn geweest van iets unieks.